Đây là câu hỏi mà nhiều chủ nhân của những ngôi nhà luôn tồn tại trong đầu. Việc xây nhà có cần thiết phải thuê kiến trúc sư; một công ty thiết kế kiến trúc hay công ty thiết kế nhà?
Bạn cứ đi loanh quanh xem nhà nào có thiết kế đẹp, thế đất lại giống nhà mình, “cóp pi” một cái là xong, xây y chang như thế. Không có ai lấy được tiền bản quyền của mình đâu! Tội gì mà tốn kém cho kiến trúc sư, cho công ty thiết kế? Hoặc người ta tìm cách mượn bản thiết kế của chủ nhà đã xây; tìm hiểu ai là chủ thầu công trình, mời họ về làm cho mình. Chủ thầu sẽ vui vẻ nhận lời, coi như bao luôn khoản thiết kế miễn phí, còn bạn thì gật gù khi tiết kiệm được khoản tiền này. Nhưng, như vậy liệu có ổn không?
Mô hình thiết kế nhà phố
► Một lần sợ tốn….
Khi bạn đang yên tâm mọi việc đã chuẩn bị chu đáo, bạn sẽ bắt đầu tính ngày khởi công. Nhưng xây một ngôi nhà không hề đơn giản như bạn nghĩ. Thể nào bạn chẳng muốn thay chỗ này một tý, đổi chỗ kia một chút cho phù hợp với sở thích của mình?
Nếu như sự thay đổi đó thuộc về chi tiết, ví dụ: kích thước cửa, số bậc thang, chiều cao tầng… thì còn dễ xoay sở. Bạn nói với nhà thầu để sửa chữa lại. Nhưng rồi lại có ai đó góp ý với bạn về cách bố trí phòng, bạn ngẫm nghĩ một tý rồi cũng thấy hợp lý. Bạn trao đổi với nhà thầu, ông ta miễn cưỡng “tính toán lại” để chiều bạn trong khi nhiều hạng mục đã thi công xong. Lần sau nữa, bạn lại chợt nghĩ rằng kích thước mảnh đất của bạn chỉ tương tự, mà rập khuôn nhà của người ta vào đó thì trông không được, bạn lại xoay chuyển thêm một chút. Lúc này dường như bạn và nhà thầu đã “khó” nói chuyện với nhau. Quá trình làm việc cứ thay đổi đi thay đổi lại, đến bạn cũng cảm thấy khó xử, nhưng không thể dừng được, vì bạn không muốn sống trong ngôi nhà mà bạn cảm thấy ấm ách ngay từ khi xây nó.
► … bốn lần chẳng xong!
Cùng một lúc bạn phải đương đầu với mấy vấn đề nảy sinh.
* Thứ nhất là sự mâu thuẫn giữa chủ nhà và nhà thầu thi công. Nhà thầu và bạn dù chọn lựa phương thức thi công nào cũng đã thỏa thuận trước về giá cả trên cơ sở phần tính toán ban đầu. Bây giờ, khi thay đổi, nhà thầu muốn tính vào khoản phát sinh, nhưng bạn thì cương quyết không, vì vẫn nằm trong số mét vuông xây dựng đã thảo thuận (nếu bạn thuê khoán gọn theo hình thức nhân công). Hai “tư tưởng lớn” không gặp nhau, khiến cho quá trình xây nhà nảy sinh đầy mâu thuẫn căng thẳng.
* Thứ hai là sự lãng phí về thời gian và tiền bạc. Chưa hình dung trước được ngôi nhà xây xong trông xấu đẹp ra sao, đến lúc xây rồi, bạn thấy tức anh ách, không chấp nhận được, đành phải đập bỏ một bộ phận nào đó. Phần vật liệu đã làm thế là đi tong, công trình lại kéo dài thêm bao nhiêu ngày.
* Thứ ba là sự mệt mỏi triền miên. Đầu óc bạn lúc nào cũng căng thẳng vì vừa phải suy nghĩ xem nên làm thế nào cho đẹp, vừa bực mình trước lời ca thán của thợ thuyền.
► Bạn đã nhận ra sai lầm
Lúc này bạn mới nhận ra vai trò quan trọng của khâu thiết kế. Khi có bản thiết kế, tức là thay vì thử nghiệm với một đống tiền (vật liệu, nhân công, thời gian) bạn chỉ thử nghiệm với một chút “chất xám”. Bạn dễ dàng xoay đi, tính lại, cân nhắc, thiệt hơn, đẩy ra đẩy vào từng bức tường, từng centimet vuông nhà bạn, cho đến khi bạn thấy không còn cách nào hơn nữa mới bắt tay vào thi công thực tế. Bố trí bên trong, hình thức bên ngoài lần lượt hiện ra trong hình dung của bạn, khiến bạn cảm thấy yên tâm hơn, thực sự và hạn chế tối đa sự lãng phí, tốn kém.
Trong giai đoạn đất nước đang phát triển, người chủ nhà đã dần ý thức được việc cần thiết có kiến trúc sư để tư vấn và thiết kế một mẫu nhà ưng ý. Đã qua cái thời đơn giản hóa và rập khuôn nhà mình như mọi nhà khác. Nhiều người đã chủ động điều hành ê kíp xây nhà, đã có ý thức được chuẩn mực công năng của một ngôi nhà, một số tiêu chuẩn xây dựng cơ bản và đòi hỏi một mẫu nhà đẹp, độc đáo, mang cá tính chủ nhân. Tuy vậy, ngôi nhà là một quá trình làm việc tập thể giữa các bên chủ nhà, nhà tư vấn xây dựng, nhà thiết kế, người giám sát thi công và nhà thầu. Chủ nhà cần phải biết những vấn đề chung quanh việc tổ chức, điều hành dự án xây dựng.
► Từ nhiều quan niệm khác nhau
Có người nghĩ ngôi nhà chẳng qua cũng là một thứ hàng hóa. Mà xét trên quan điểm hàng hóa làm cho số đông, thế nào cũng có những kiểu “may sẵn” thích hợp với mình. Vậy thì tại sao người ta không sản xuất ra những bản thiết kế sẵn, phù hợp với mọi kiểu dáng mảnh đất, sở thích của các chủ nhà khác nhau, vốn đầu tư khác nhau rồi tổ chức chào bán như các mặt hàng trong siêu thị? Như thế có đỡ mất thời gian chọn lựa, rồi trao đi đổi lại, đắn đo từng centimet cho nhức đầu mệt óc? Một quan niệm khác lại cho rằng ngôi nhà là vật sở hữu của riêng mình, phải mang dấu ấn của riêng mình, không chịu giống người khác mảy may. Từ trong ra ngoài phải độc đáo, bất chấp quy luật kiến trúc, bất chấp công năng, miễn là phải ấn tượng, chưa từng có càng tốt! Nhiều người khác chỉ mong muốn có được một ngôi nhà thật thực dụng, phù hợp với điều kiện kinh tế của mình, không đơn điệu, lỗi thời nhưng cũng không quá hoa hòe, hoa sói. Miễn sao sinh sống trong ngôi nhà không cảm thấy bức bối, khó chịu là được. Nhiều người thích tự mình thiết kế nhà ở (do sở thích và cũng có đôi chút kinh nghiệm) nhưng để thực hiện các ý tưởng của mình được tốt, nên tham khảo ý kiến của những người có chuyên môn để hiểu sâu hơn về chi tiết xây dựng nhà ở, giải pháp nào thực hiện được hay không. Các yếu tố cấu trúc và kinh tế đương nhiên góp phần quan trọng trong quyết định cuối cùng của bạn. Vì nếu một giải pháp khá tốn kém khi thực hiện mà hiệu quả lại không cao, chắc rằng bạn không muốn thực hiện nó.
► Lưu ý đến từng chi tiết
Bạn nên chú ý yêu cầu người thiết kế thực hiện đầy đủ các bản vẽ chi tiết, vì khi thi công không có bản vẽ chi tiết sẽ khó thực hiện hoặc không đúng ý đồ thiết kế. Một bộ hồ sơ đầy đủ thường bao gồm phần kiến trúc, kết cấu, phần kỹ thuật điện nước. Người thiết kế cũng phải lập dự toán chi tiết, cho bạn để hình dung được khối lượng vật liệu xây dựng công trình, còn phần đơn giá và tổng giá thành chỉ có tính chất tham khảo vì giá do nhà nước quy định, không thực phù hợp với giá cả thị trường. Bạn thường ít có chuyên môn để đọc và thẩm định được bản thiết kế đã đầy đủ, phù hợp chưa, nên tìm đến các kiến trúc sư có lương tâm nghề nghiệp và có bề dày kinh nghiệm nhất định. Bạn có thể thông qua một văn phòng tư vấn kiến trúc chuyên nghiệp để họ thực hiện cho phần thiết kế, vì có thể tin tưởng vào đội ngũ chuyên môn và uy tín của tổ chức. Không nên tìm đến những nhà thầu tay ngang, chỉ biết phác họa qua loa cho bạn vài nét mà rồi “tiền mất, tật mang”.
Nên có thiết kế để tránh lãng phí thời gian và tiền bạc vào việc vừa làm vừa thử nghiệm
3. Kiến trúc sư mang thiên nhiên vào nhà tặng người chú ở Lâm Đồng
Biết được ý định muốn xây một căn nhà gần gũi với thiên nhiên của người chú, kiến trúc sư đã dành tâm huyết thiết kế một căn nhà độc đáo giữa cao nguyên Di Linh.
Công trình
Căn nhà có lối thiết kế độc đáo khi không gian tầng một nằm cao hơn cửa chính.
Một phần diện tích không nhỏ ở tầng 1 là khoảng không gian giếng trời và tiểu cảnh cây xanh.
Căn nhà sử dụng rất nhiều vật liệu truyền thống, tân dụng những gì sẵn có từ vùng đất cao nguyên Di Linh, Lâm Đồng.
Kiến trúc sư chia sẻ, sau khi biết người chú của mình có ý định xây căn nhà mới, bán căn nhà chật chội trong khu chợ để các con có cơ hội sống gần hơn với thiên nhiên, anh đã bắt tay vào thiết kế căn nhà mới dành tặng chú.
Không gian tầng 2 căn hộ là 3 phòng ngủ cho các thành viên trong gia đình.
Tận dụng chức năng lấy sáng của giếng trời, tất cả phòng ngủ đều đón được ánh sáng tự nhiên.
Toàn bộ sàn tầng 2 sử dụng họa tiết gạch lát nhiều màu, tạo cảm giác đầy sức sống cho không gian.
Công trình có 1 phòng ngủ lớn 2 phòng nhỏ hơn dành cho các thành viên nhỏ tuổi trong gia đình.
Bàn làm việc độc đáo kiêm vai trò làm lan can ngăn phòng với giếng trời.
Với mong muốn các thành viên nhỏ tuổi tiếp xúc nhiều với thiên nhiên thay vì ồn ào của nơi chợ búa, chủ đầu tư đã quyết tâm chuyển nhà để các con có được tuổi thơ như anh từng có.
Phía dưới 3 phòng ngủ là không gian bếp và bàn ăn.
Gian bếp đơn giản nhưng ấm cúng.
Bàn ăn đủ chỗ để chủ nhà mời khách dùng bữa.
Với tuổi thơ gắn liền với cây cỏ Di Linh, chủ căn nhà không muốn các con lớn nên nơi chợ buôn bán náo nhiệt. Qua thiết kế, kiến trúc sư đã biến mong ước lớn nhất của chủ đầu tư thành sự thật.
Phóng to
Phác họa mặt cắt ngang công trình.